Merhaba

Biraz Sosyalleşelim.
Son güncellemeleri Instagram'dan takip edebilirsiniz

İşçi Hakları Nelerdir?

Defterdar tarafından 21 Kasım 2023 tarihinde yazıldı
Defterdar
İşçi Hakları Nelerdir?

İşçi hakları, işçilerin çalışmaya başladıkları süreden başlayıp işten ayrıldıkları süre zarfına kadar devam eden haklardır. Bu haklar işçilerin korunması adına oldukça önemlidir. İşveren ile işçi arasında gereken düzenin kurulması amacıyla kanunlar ile işçi hakları meydana getirilmiştir. İşçi sözleşme yapılması halinde işçi olarak nitelendirilebilir. Bu noktada çalışanların hak talep edebilmeleri için en başında bilinçlenmeleri gerekir. İşçi haklarında sadece işçinin değil işverenin de hakları bulunur. İki tarafın da birbirine karşı yükümlülükleri bulunduğundan haklı olan taraf her zaman işçi olmayabilir. Kanunlarca desteklenen işçi hakları işçiyi güvence altına alarak daha rahat bir çalışma hayatı geçirmeleri üzerine tasarlanmıştır.  

Çalışırken ve İşten Ayrıldığınız Durumlarda Sahip Olduğunuz İşçi Hakları Nelerdir?

Sözleşmeyle beraber iş hayatı başlayan işçinin sosyal, ekonomik ve eşitlik üzerine kurulu hakları bulunur. Devlet tarafından belirlenen haklar katı kurallar barındırır. İşverenin bu kurallara uyması, işçinin haklarını gözetmesi, iş ortamında gereken huzuru ve dengeyi sağlaması beklenir. Haksızlığa maruz kalan işçiler her zaman için haklarını arama ve dava yoluna gitme seçeneklerine sahiptir. İş yerlerinde yapılan ayrımcılık, fazla çalışma gibi kabul edilemeyecek durumlar ne yazık ki sıklıkla görülür. İş ortamı her zaman için çalışanlarına karşı eşit haklar sunmalıdır. İşçilerin dinlenmeleri, vücut ve zihin sağlığını dengede tutabilmeleri adına izinlerinin kısılmaması gerekir. Kısılan izinlerde işçi izin hakları ihlal edildiğinden gerekli mercilere durum bildirilebilir. İşçilerin sahip olduğu genel haklar:

  • Maaş ödemesi
  • SGK işçi hakları
  • Eşitlik bekleme hakkı
  • Prim ücretlerinin karşılanması
  • İş güvenliği konusunda kanunlarca verilen hakkın talep edilmesi
  • İş değişikliği yapma hakkı
  • Mola kullanma hakkı
  • Belirlenen tatil günlerinde çalışmama hakkı
  • Tazminat talep hakkı

İşçi haklarından en genel şekliyle böyle bahsedilebilir. İşçiler dürüst oldukları ve karşı tarafı mağdur etmedikleri takdirde tüm bu haklardan yararlanabilirler. Bunun yanında kadın, engelli, asker işçiler gibi işçi gruplarının kendi özelinde bilinmesi gereken hakları da vardır. Bu haklar ayrıca ele alındığından özel bir durum söz konusuysa araştırmak lehinize olabilir.

İşten Ayrılırken Sahip Olduğunuz İşçi Hakları

İşçilerin işe girdiklerinde olduğu gibi işten ayrıldıklarında da talep edebilecekleri birtakım haklar vardır. Ancak belirlenen hakların kullanımı işçinin işten kendi rızasıyla çıkıp çıkmamasına, mobbing gibi ruh sağlığını etkileyen şeylere maruz kalıp kalmamasına göre şekillenecektir. Eğer kişi kendi isteği değil, başka birinden kaynaklanan sebepten işten çıkmışsa işten çıkarılan işçi hakları konusunda bilgi edinerek hakkını arayabilir. 4a işçi hakları belirli prosedürler çerçevesinde geçerliliğini korur. İşçinin iş yerine zarar vermesi veyahut işten çıkarılması için geçerli sebepler sunulduğunda işveren daha avantajlı bir konuma gelir. Elbette yaşanan durumlar her ne olursa olsun ya belgeyle ya da tanıklarla kanıtlandığında süreç hızlanarak haklı taraf hakkını alabilir. İşten ayrılan işçilerin haklarından şu şekilde bahsedilebilir:

  • Kıdem tazminatı talebi hakkı
  • İhbar tazminatı isteme hakkı
  • İçeride kalan ücretini isteme hakkı
  • Ödenmemiş mesailerin talebi hakkı
  • İşe geri iade yapılmasına yönelik dava açma hakkı

İşten kendi rızasıyla veyahut işverenin çıkarmasıyla ayrılan işçilerin temel hakları bunlardır. İşçi hakkının yendiğini, gereken iş yasalarının uygulanmadığını, fiziksel veya psikolojik şiddete uğradığını iddia ediyorsa tam bu noktada bir avukattan yardım alınmalıdır. Avukatlar sürecin işleyişi hakkında bilgilendirmeler yaparken sizin hakkınızın derinlemesine savunulmasına yardımcı olur. Hem bilinmeyen işçi haklarından haberdar olmak hem de daha fazla yıpranmadan hakkınızı en hızlı şekilde aramak için bu yöntemi tercih edebilirsiniz. En yaygın gündeme gelen işçi hakları genellikle tazminat üzerinedir. İşçi tazminat hakları haklı olunduğu durumlarda maddi olarak büyük getiriler sunabilir. Kıdem tazminatı işçinin şirkete emek verip çalıştığı sürenin hesaplanarak çıkışı esnasında ödenen toplu paradır. İhbar tazminatı ise işçinin işten çıkarılması veyahut istifa vermesi durumunda ödenen tazminattır. Bu tazminatları alabilmek için gereken koşulların sağlandığından mümkün olduğunca emin olunmalıdır. Aktarılan tüm bu bilgiler ile haklarınızın ne olduğu hakkında fikir sahibi olup alabileceğiniz aksiyonları gözden geçirebilirsiniz.